به گزارش چوبر نیوز این روزها برداشت ازگیل در مناطق شمالی کشور همزمان با دیگر محصولات پاییزی شدت بیشتری گرفته و خرید و فروش این محصول رونق خوبی دارد بطوریکه با توجه به صادرات خوب این محصول پر خاصیت و گفتگوهایی که با برخی کشاورزان انجام شده، باغداران شمالی از افزایش قیمت ازگیل به سه برابر قیمت سالهای گذشته خبر می دهند بطوریکه سال گذشته هر کیلو ازگیل به قیمت ۲۸۰۰ تومان از باغداران خریداری می شد که با پیگیری های خبرنگار محلی حوزه کشاورزی در منطقه تالش و آستارا، هر کیلو ازگیل صادراتی به قیمت ۱۲ هزار تومان از باغداران پیش خرید می شود. هرچند که  واژه افزایش قیمت واژه خوشایندی نیست و همگان دنبال کلمه متراددفش هستند، اما افزایش قیمت محصولات صادراتی برای باغداران خوشایند و برای اقتصاد منطقه نیز قطعا موثر و مفید خواهد بود. چرا که رونق صادرات محصولات کشاورزی موجب تقویت تولید داخل در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی خواهد بود. به همین منظور برای پی بردن به اهمیت این محصول با ارزش جنگلی معرفی کوتاهی درخت ازگیل و همچنین کاربردهای چوبی آن را از اسپرز در زیر می خوانید.

نام علمی جنس ازگیل از دو واژه یونانی Mesos به­ معنی نصف و pilos به­ معنی کره اقتباس شده است. در زبان عربی آن را نلکه، زعرور، کیل، ینی دنیا، مشمله، مشملا نامیده و در زبان محلی در نقاط مختلف اسامی آن به­ صورت زیر است: آستارا و نقاط استپی”ازگیل”، طوالش”سر، زر، ترش سر”، در اطراف رشت”فتر”، رامسر و شهسوار”ترش کنس”، در رامیان”تالاس گور”، در گیلان و سایر نقاط مازندران”کنس، کنوس، کونوس”و در گرگان و کجور”کندز و کندس”.

پراکندگی و اقلیم رویش:

ازگیل یکی از گونه­ های درختی دیرینه جنگل­ های هیرکاین است که در تمامی جنگل ­های شمال از ارسباران تا گلی داغ و گردنه چناران در بجنورد و همچنین در تمام کناره­ های ساحلی دریا تا ارتفاعات زیاد جنگلی انتشار دارد . این گونه درختی در دامنه­ های جنوبی البرز، دره کرج و مناطق استپی قابل مشاهده است. این درخت اغلب در خاک­ هایی با زهکشی مناسب، مرطوب وسبک و با خاک برگ رشد نموده و در نقاط آفتابگیر پراکندگی بیشتری از آن قابل مشاهده است.

ارتفاع /عرض:

ازگیل عموما از درخت یا درختچه­ های کوچکی برخوردار است که ارتفاع آن در نهایت به ۶ متر می­رسد و به شکل غالب ۳-۵متر است.

بدنه درخت:

چوب این درخت در قسمت بیرونی آن سفید و درون آن به رنگ حنایی یا  قهوه­ ای روشن می ­باشد. چوب ازگیل دارای الیافی موازی، سخت و سنگین بوده و فاقد بو و طعم می­باشد که اغلب پیچ و شکاف بر می­دارد. در قسمت پایین تنه، انشعابات درخت دارای خارهای تیز کوتاه می­ باشد که با شاخه­ های بزرگ جوان با کرک های زبر خاکستری مایل به سفید پوشیده شده است.

پوسته بدنه:

پوسته بدنه این درخت به­ رنگ قهوه ­ای- خاکستری می­ باشد که دارای شکاف­ ها و ترک­ هایی عمیق به­ صورت صفحاتی مستعطیل شکل بوده و به­ حالت فلسی مانند از تنه جدا می­ شود.

شکوفه:

شکوفه­ های ازگیل سفید رنگ، درشت و تقریبا بی­ پایه می­ باشد. این گل­ های پنج پر در اواخر اردیبهشت و خرداد ظاهر می­ شوند و به صورت منفرد در انتهای شاخه ­های کوتاه تشکیل می­ شوند.

میوه ازگیل جنگلی گاهی کروی و زمانی گلابی شکل و قهوه ­ای رنگ با طول ۴سانتی متر است که کاسبرگ­ های دائمی و طویل راس آن را احاطه کرده است.

بر روی میوه ازگل عموما کرک های نمدی مخملی و عدسک های سفید قابل مشاهده است که قطر آن ۱-۳سانتی­متر می­ باشد. بخش گوشتی این میوه بعد از دوران سرما، و زمانیکه نرم و رسیده می­ شود قابل خوردن است.

برگ ازگیل جنگلی:

برگ­ های خزان کننده ازگل ساده، متناوب،  مستعطیلی تا بیضی کشیده، با واژ نیز­ای و با نوک کند یا کشیده و قاعده گونه­ یا گرد دیده می­ شود. ابعاد برگ­ های این درخت بین ۱۰-۱۳*۳٫۵-۵ سانتی­ متر(۵الی ۱۲) تغییر می­ نماید. حاشیه برگ این درخت دارای دندانه­ های غده ­ای بوده و در شاخه­ های نازاد همراه با لوبه ای دندانه دار و غیر منظم می ­باشد. روی برگ این درخت سبز تیره و پشت آن سبز روشن با کرکه های انبوه می­ باشد. کنار رگبرگ­ های این درخت کرکدار و حاشیه آن دارای کرک های پشمین می­باشد. دم برگ­ های این گیاه بسیار کوتاه(۵میلی­ متر) است.

*کاربری:

میوه درخت ازگیل یکی از میوه­ های مورد علاقه مردم شمال در زمستان و بویژه درشب­  عید بخصوص شب یلدا است. این میوه از خواص درمانی بسیاری برای درمان بیماری­ هایی همچون بواسیر، ورم روده، زخم دهان، عطش، صفروی، اسهال خونی ، جوش و .. برخوردار است. مردمان نقاط شمالی  علاوه بر مصرف خام این میوه، آن را برای ساخت ترشی­ که آن را “کنس ترشی” می­ نامند بکار می برند که یکی از خوراکی های اصلی شب یلدا و همچنین عید نوروز است.

چوب درخت ازگیل یکی دیگر اجزای بااهمیت این گیاه همچون غالب درختان و درختچه­ های جنگلی می­ باشد. از چوب این درخت در ساخت دسته، آفندره، داس، داسغاله، عصا، چوب دستی (چوب دستی گره دار درویشان)، استفاده می­ نمایند.

در ساخت چوب دستی، جنگل­نشینان شمال ایران، شاخه­ های راست و بلند ازگیل موجود برر روی درخت را انتخاب نموده و نقاط مختلف آن را با داس یا تبر زخمی می­ کنند.  آنها چند سال صبر کرده و  سپس آن را قطع می­ کنند و در مرحله آخر آماده سازی چوب پیش از برش و طراحی، آن را روی آتش می­ گیرند تا خشک شود و پوست آن جدا گردد. همچنین باید گفت پوست و برگ درخت ازگیل کاربرد صنعتی دارد و حاوی مقداری تانن است که در صنعت بکار برده می شود.