چوبر نیوز ، عظیم دایمی – کیوی میوه ای که امروز در روی میز میوه فروشی های سراسر جهان بعنوان یکی از گرانترین ها و لوکس ترین میوه ها، دارای ارزش غذایی بالایی بلحاظ وجود ویتامین های مختلف خصوصا ویتامین C، جایگاه ویژه ای برای خود باز کرده است.

کیوی میوه بومی چین جنوبی است و اصلاح ان در نیوزیلند صورت گرفته و به سایر نقاط جهان گسترش یافته است.در کشور ما ایران این میوه ارزشمند برای اولین بار توسط مهندس ابراهیمی در سال ۱۳۴۷ شمسی در رامسر کاشته شد و در سال ۱۳۵۶شمسی با توجه به شرایط خاص اب و هوایی در رشد و تولید کیوی شمال کشور (سواحل جنوبی دریای خزر) مورد توجه ایستگاه تحقیقات کشاورزی رامسر با همکاری سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAO) قرار گرفت و عاملی که در تسریع و تشویق کشت ان میسر افتاد مقاومت بیشتر کیوی در مقابل سرما تا ۱۰درجه زیر صفر و مقاوم در مقابل آفات بود و این در حالی بود که باغات مرکبات در اثر سرما زدگی و افات و نبود بازار خوب برای فروش شرایط را برای کشت کیوی فراهم نمود.
ایستگاه تحقیقات کشاورزی رامسر در سال ۱۳۵۷ شمسی پنج نوع کیوی پایه ماده به نام های هایوارد،برنئو،مانتی و آبوت و دونوع پایه نر بنام توموری و ماتوآ از کشور فرانسه و ایتالیا نمود و در نهایت توسعه و کشت ان ابتدا از مارندران در سال ۱۳۶۷ش رسما آغاز و گسترش یافت،درحال حاضر این میوه در سه استان شمالی کشت و توسعه یافته است که استان مازندران در رتبه نخست و گیلان در رتبه دوم و گلستان در رتبه بعدی قرار دارد.

با توجه به انواع کیوی،کیوی هایوارد بلحاظ شکل زیبا و مقاومت و بازار یابی ماندگاری ان در انبار و سردخانه مورد توجه ویژه کشاورزان و مصرف کنندگان قرار گرفته است که کشت این نوع کیوی در ۹۰% از باغات است و ۱۰% از نوع کیوی مانتی و ابوت و برنئو است.

در این مقال با توجه به اینکه قصد بنده بررسی و مطالعه فنولوژی کیوی فروت نیست سعی بر ارائه چشم انداز،تولید و بازار و افق روشن و یا تاریک اینده این محصول است و انچه ان را اهم جلوه می دهد نقش این میوه و تولید ان در توسعه و اشتغال و پیشرفت در مناطق شمالی کشور است.
در حال حاضر بیش از ده هزار هکتار از زمین های کشاورزی شمال به کشت این محصول اختصاص یافته است و این در حالی است که وزارت کشاورزی برای ممانعت از تبدیل شالیزازها و باغات مرکبات سد راه کیوی کاران بوده و مبارزه جدی با تغییر کاربری زمین کشاورزی به باغ کیوی را از ابتدای کشت جزوء سیاست کاری قرار داده و هیچ حمایتی از ان ننموده است.
کشت کیوی مستلزم هزینه و آموزش لازم است و در ابتدا و البته امروزه هم مستلزم هزینه زیاد اولیه و بخاطر همین افراد صاحب سرمایه و متمول اقدام به کشت ان نمودند و اگر امروز هم دقت کنیم باغ های بزرگ کیوی در انحصار افراد صاحب ثروت است،در این مسیر نیاز به آموزش و کاشت و هرس و نگهداری درخت کیوی هم ضروریست که البته در مازندران باغداران اقدام به تشکیل اتحادیه هایی نموده اند که هم آموزش و هم کار خرید و انبار در سردخانه ها و فروش ان را بر عهده دارند و کاری که ما در گیلان و حداقل غرب گیلان تالش و آستارا فاقد چنین تشکلی هستیم.
در گیلان چهار هزار و پانصدو هفتاد و نه هکتار زمین زیر کشت این محصول است و نیاز به مدیریت و توجه بیستر و ابجاد اتحادیه باغداران، کشور ما ایران امروزه نزدیک به سیصد هزار تن کیوی تولید می کند و با توجه به این رقم در رتبه هشتم جهانی قرار دارد و با نوع بهترین کیوی هایوارد توان رقابت بالایی با سایر کشورها دارد.
کشور ایتالیا،نیوزیلند،شیلی،چین،ترکیه،فرانسه و استرالیا در رتبه های اول تا هفتم تولید محصول هستند و امروزه کیوی این کشورها به قیمت ارزانتر از کیوی ایران در همه نقاط جهان به فروش می رسد و این نشان از مرغوبیت کیوی ایران است.
انچه در این مسیر حائز اهمیت است ایجاد اشتغال و کار افرینی در کاشت این میوه و تاثیر ان در اقتصاد و توسعه مناطق شمالی اعم از شهری و روستایی است،مراحل کاشت و داشت و برداشت و انبارداری در سردخانه و سپس صادرات و فروش ان عامل مهمی در اشتغال سیل عظیمی از نیروهای انسانی بومی داشته است و امروزه بومیان اعم از باغداران و بازاریان و شاغلان در این عرصه عمدتا راضی و شکر گذار این نعمت خدادادی هستند. هیچ کشاورز و باغداری را نمی توان یافت که از وجود و حضور کیوی در زندگی اش ناراضی باشد و این نتیجه مقرون به صرفه بودنش نسبت به سایر تولیدات کشاورزیست.
در طی زمان کاشت کیوی تا سال گذشته قیمت کیوی سیر صعودی داشته است و هر سال بهتر و گران تر از سال گذشته و این عاملی برای تشویق و تسریع در کاشت کیوی خصوصا در گیلان شد و بسیاری از زمین های شالیزار و بایر زیر کشت کیوی رفت.
بازار فروش کیوی علاوه بر داخل، کشورهای همسایه از قبیل روسیه، آذربایجان،ترکیه ارمنستان و گرجستان،عراق و کشورهای اسیای میانه از جمله ترکمنستان و قزاقستان و نیز کشورهای عربی حوزه خلیج فارس چون امارات بودند.

با تغییر سیاست ها و ایجاد تنش های نظامی و سیاسی در منطقه و خصوصا طی دوسال گذشته در کشورهای همسایه از جمله عراق و ترکیه و نیز ورود روسیه به اوکراین و ایجاد شرایط تحریم برای این کشور توسط جامعه جهانی و رکود اقتصادی در ان کشور،عمده بازار فروش خارجی این محصول از بین رفته و با توجه به اینکه کیوی میوه ای گران و لوکس بحساب می اید مردم کشورهایی چون روسیه ان را از سبد مصرف خود کم و یا حذف کردند.
سال گذشته بسیاری از تاجران کیوی و در نتیجه باغداران ضررهای جبران ناپذیری را متحمل شدند و این حکایت امسال نیز همچنان باقی است.
این روزها از نگاهی دیگر اقتصاد جهان و خصوصا بازار میوه روزهای خوبی را سپری نمی کند و بسیاری از انواع میوه هم به قیمت اندک بفروش می رود و این نیاز اساسی و حمایت های جدی از جانب متولیان امور بازرگانی را می طلبد.
در سطح منطقه غرب گیلان که عمدتا طالش و استارا سطح زیر کشت کیوی بالاست،نیاز اساسی به تشکیل اتحادیه های باغداران به چشم می خورد و علی رغم وجود تجار قدرتمند در عرصه خرید و صادرات نبود قوانین و مقررات باعث ورود خرده خریداران به حیطه خرید و در نتیجه نبود ثبات در زمان خرید و قیمت کیوی ضرر و زیان جبران ناپدیری را بوجود اورده است.
امسال با توجه به بحران های منطقه ای و رکود در اقتصاد روسیه که عمده بازار فروش کیوی ایران بود چشم انداز خوبی برای فروش کیوی به چشم نمی خورد و این روز ها بازار کیوی حال و روز خوشی چون سال های قبل ندارد و این روند تا حل مشکلات اقتصادی کشور روسیه و حل بحران های منطقه ای و همسایگان بنظر ادامه خواهد یافت.

.