شرایط سخت تولید برنج باعث شده تا بخش زیادی از مزارع برنج تبدیل به باغات کیوی شوند.
به گزارش چوبر نیوز، استانهای شمالی بیشترین تولید برنج مصرفی کشور را دارند اما مشقت های تولید برنج شالیکاران را به سمت مشاغل موازی از جمله کیوی سوق داده است.
برنج جزو کالاهای اساسی و استراتژیک است که کمبود تولید آن امنیت غذایی را به خطر می اندازد و کیوی هم بخاطر ارز آوری بالایی که دارد مورد توجه سیاستگذاران بخش کشاورزی و صادرات قرار گرفته است.
سالانه ۲ میلیون و پانصد هزار تن برنج در کشور تولید می شود در حالیکه مصرف سالانه برنج کشور حدود ۳ میلیون تن است که این کسری با واردات جبران می شود. این در حالی است که بخش زیادی از مناطق جلگه ایی کشور مستعد کاشت برنج است اما بر اساس الگوی کشت بسیاری از این مناطق و حتی استانهایی به جز سه استان شمالی کشور از کشت برنج منع شده اند.
شاید میزان مصرف آب در کشت برنج قابل مقایسه با میزان مصرف در تولید کیوی نباشد، اما هردو به میزان زیادی در مرحله تولید نیاز به اب دارند و با توجه به شرایط خشکسالی حاکم بر دنیا و خشک شدن سفره های زیر زمینی، بکار گیری الگوی کشت و کشت های فرا سرزمینی شاید بهترین راهکار برای برون رفت از این شرایط باشد.
البته کم آبی تنها دلیل تهدید امنیت غذایی نیست، بلکه شرایط دیگری هم در این امر دخیل هستند.
دکتر مهاجر، معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی می گوید: زمین های کشاورزی بخاطر وراثتی بودن رفته رفته کوچکتر می شوند و طبق قانون مالک، اخیار زمین خود را دارد که در زمین کشاورزی چه محصولی بکارد و هیچ منع قانونی برای اینکه حتما ملزم به کشت برنج باشد وجود ندارد.
از طرفی پاین بودن قیمت برنج تولیدی نسبت به هزینه های تولید سبب شده تا افراد بومی، زمین های خود را با وسوسه مالی از سوی دلالان، برای ویلا سازی و یا تغییر کاربری به افراد غیر بومی واگذار کنند.
هرچند برخی خبرها از کاهش ۴۰ درصدی تولید برنج طی ۱۰ سال اخیر حکایت دارد اما شایق دبیر انجمن تولید کنندگان برنج کشور با تردید آنرا قبول می کند و می گوید: شاید در سطح کشت ما کاهش داشته باشیم اما به لطف مکانیزاسیون، تولید برنج همان ۲ هزار و پانصد تن است و میزان کسری ما برای واردات همان پانصد تن است.
اخوان رئیس انجمن واردکنندگان برنج این استدلال شایق را رد می کند و میگوید: تبدیل شدن زمین ها به قطعات کوچکتر بخاطر وراثتی بودن، ویلا سازی، تبدیل شالیزارها به باغات کیوی و همچنین کم آبی، میزان تولید برنج را در کشور کاهش داده و این واقعیتی است که باید بپذیریم و کسری هر سال را خارج از کشور وارد کنیم تا تنظیم بازار بهم نریزد.
همه این استدلالها در حالی است که پیشرفت کیوی در مزارع شمال امری بی بدیل است و هر رهگذری از جاده های شمال به راحتی این تغییر وضعیت را متوجه می شود. شالیزارهایی که زمانی با خوشه های طلایی به رقص در می آمدند، حالا تبدیل به انبوهی از جنگلهای منظم درخت کیوی شده اند که اقتصاد منطقه را هم دگرگون کرده است.
حال باید دید که آیا کاهش تولید برنج، امنیت غذایی ما را تهدید می کند یا ارزآوری کیوی فرصتی برای جبران کسری ها خواهد بود؟/علیرضا شوکتی
